«Η κοινωνία μας είναι “ανάπηρη”, όχι εμείς»

«Με εγκατέλειψαν, ενώ είχα πέσει στο νερό. Με βρήκανε δύο ώρες μετά»

Πώς προέκυψαν οι τραυματισμοί σας;

Παναγιώτης Κότσαρης: «Ήμουν 17 ετών, μαζί με έναν φίλο μου, σε ένα μηχανάκι, ένα αμάξι έκανε σφήνες, μας χτύπησε και χτύπησα το πόδι μου. Ο φίλος μου δεν έπαθε τίποτα. Αυτά είναι τυχερά, είναι στη ζωή, όπως και η αναπηρία που έχει κάποιος, μεγαλύτερη ή μικρότερη».

Γιάννης Χαλδαίος: «Είχα ένα τροχαίο με μηχανή, με χτύπησε ένα αμάξι σε μία στροφή, έπεσα με τη μηχανή μέσα στη θάλασσα. Ο οδηγός με εγκατέλειψε. Με βρήκανε μετά από μιάμιση, δύο ώρες. Είχα επιβιώσει. Όταν ξύπνησα, είπα ότι θα κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ για να προχωρήσει η ζωή μου μπροστά».

Έχετε καθίσει να πείτε ή να σκεφτείτε, «γιατί σε εμένα»;

Παναγιώτης Κότσαρης: «Δεν το σκέφτομαι έτσι. Από τη στιγμή που κάτι γίνεται και δεν μπορούμε να το αλλάξουμε ή να το αποφύγουμε, μαθαίνουμε να ζούμε με αυτό.

Γιάννης Χαλδαίος: «Δεν κάθισα να αναλωθώ στη σκέψη «ποιος είναι αυτός που με χτύπησε» για να τον εκδικηθώ, γιατί έτσι η ζωή μου θα πήγαινε πίσω. Ήθελα να την πάω μπροστά, να κάνω ό,τι καλύτερο μπορώ, να αθληθώ, να βοηθήσω, ό,τι περνάει από το χέρι μου. Η ενασχόληση μου με την εύρεση της ταυτότητας του ανθρώπου που με χτύπησε θα με οδηγούσε μία εντελώς διαφορετική ζωή. Θα επικεντρωνόμουν εκεί και θα.. κολλούσα στη στιγμή. Οπότε το έζησα και κοίταξα να προχωρήσω, όπως μπορούσα».

Ένα σκαλί μπορεί να εμποδίσει μία κανονική ζωή

Άρα μπορούμε να πούμε ότι έχετε ζήσει δύο διαφορετικές ζωές, μία πριν το ατύχημα και μία μετά;

Παναγιώτης Κότσαρης: «Nαι, Και για τους δύο μας. Και για εμένα που έχω την ελάχιστη αναπηρία και για τον Γιάννη που έχει μεγαλύτερη, γιατί πιο πριν κάναμε κάποια πράγματα, τα οποία μετά το ατύχημα δεν μπορούσαμε να τα κάνουμε. Μάθαμε διαφορετικά πράγματα».

Τα ατυχήματά σας, άλλαξαν τη συμπεριφορά της οικογένειας, των κοντινών σας ανθρώπων;

Γιάννης Χαλδαίος: «Ευτυχώς, με στήριξε και η οικογένειά και οι φίλοι μου και αυτό μου έδωσε μία δύναμη. Σκέφτηκα, “με αποδέχεται ο οικογενειακός μου κύκλος, εγώ θα κάνω κακό στον εαυτό μου; Δεν θα με αποδεχτώ;”. Έτσι προχώρησα. Και ακόμη και μέχρι τώρα δεν βλέπω διαφορές στη συμπεριφορά τους ή στην αντίδρασή τους. Αυτό είναι πάρα πολύ καλό, αλλά δεν συμβαίνει σε όλες τις περιπτώσεις. Είναι και στον άνθρωπο, γιατί ο καθένας συμπεριφέρεται διαφορετικά. Μετά το ατύχημα, όλα όσα έχω βιώσει, δεν θα είχα τη δυνατότητα να τα ζήσω, αν δεν είχα τραυματιστεί. Έχω γυρίσει μέσα από τον αθλητισμό αρκετές χώρες, έχω βρει ευκαιρίες που δεν θα μου δινόντουσαν διαφορετικά. Βλέπεις τα θετικά και τα αρνητικά. Τα βάζεις σε μία ζυγαριά, αποφασίζεις και προχωράς».

Στην Ελλάδα, όσον αφορά τους ΑΜΕΑ, υστερούμε σε πολλούς τομείς. Εσείς – αν μπορούσατε – τι θα αλλάζατε;

Παναγιώτης Κότσαρης: «Πάρα πολλά. Τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα με τον καιρό, έτσι πιστεύω και αυτό που θέλω να πω είναι πως δεν είμαστε κάτι διαφορετικό, ούτε είμαστε ήρωες. Όλα αυτά περί δύναμη ψυχής από τα ανάπηρα παιδιά με τα καροτσάκια που παίζουνε δεν ισχύουν. Είμαστε αθλητές, κανονικοί αθλητές με αναπηρία».

Γιάννης Χαλδαίος: «Θα ήθελα να αλλάξω το θέμα της πρόσβασης και της αποκατάστασης – στα νοσοκομεία. Σε αυτά βρισκόμαστε πολύ πίσω. Αν όλα ήταν προσβάσιμα, η αναπηρία μας δεν θα φαινόταν. Αν μπορούσες να κάνεις τα πάντα μόνος σου, θα ήταν διαφορετικά. Τώρα αν υπάρχει έστω και ένα σκαλί, είναι εμπόδιο. Αν είχαμε προνοήσει για μία ράμπα, δεν θα μας απασχολούσε το σκαλί. Είναι ανάπηρη η κοινωνία μας, όχι εμείς. Από τη στιγμή που μπαίνουν εμπόδια και η κοινωνία σε φρενάρει, τότε φαίνεται η αναπηρία σου».

Είναι στιγμές που αισθάνεστε μειονεκτικά με μία κατάσταση που συναντάς και λες «γιατί;»;

Γιαννης Χαλδαίος: «Ναι, αλλά αυτό δεν πρέπει να σε σταματήσει. Δεν πρέπει να δώσεις σημασία και να κοιτάξεις να βρεις έναν τρόπο για να τα προσπεράσεις όλα. Κάποιος μπορεί να σκέφτεται ότι δεν υπάρχουν ράμπες και η πρόσβαση είναι δύσκολη. Ας βγει έξω και ας πάει από το δρόμο. Να προσπαθήσει να βρει μία λύση. Δεν μπορεί να κρατάει κανέναν πίσω η κοινωνία».

«Όσα μαθαίνουμε εδώ, είναι σαν σχολείο»

Αρά εδώ το γήπεδο είναι και ψυχοθεραπεία για όλους σας;

Παναγιώτης Κότσαρης: «Είναι ακριβώς όπως το λες. Εκτός απ’ αυτό το κομμάτι, είμαστε όλοι φίλοι, μία οικογένεια, τιμούμε ο ένας τον άλλον, τον σεβόμαστε. Καταλαβαίνουμε ο ένας την αναπηρία του άλλου».

Γιαννης Χαλδαίος: «Μέσα από τον αθλητισμό και το μπάσκετ έρχεσαι σε επαφή και με άλλα άτομα – ειδικά όταν είσαι καινούργιος – τα οποία έχουν το ίδιο πρόβλημα με κάποιον άλλον, το έχουν ξεπεράσει και έχουν βρει λύσεις. Οπότε παίρνεις αυτές τις λύσεις έτοιμες, βάζεις και τις δικές σου και προσπαθείς. Νομίζω ότι πιο ταιριαστή είναι η λέξη «σχολείο», δηλαδή κανένας γιατρός ή κάποιος άλλος δεν μπορεί να σου πει πράγματα, παρά μόνο ένας άνθρωπος που έχει την ίδια πάθηση με εσένα. Μόνο αυτός μπορεί να σου πει πως να προχωρήσεις, τι λάθη μπορεί να έχει κάνει για να μην τα επαναλάβεις. Δεν το βρίσκεις πουθενά».

Αν δεν υπήρχε η ομάδα της ΑΕΚ, θα έπρεπε να βρείτε κάτι άλλο;

Παναγιώτης Κότσαρης: «Είναι δεδομένο ότι θα βρίσκαμε κάτι άλλο, ίσως μία άλλη ομάδα ή ένα άλλο άθλημα. Με τον Γιάννη έχουμε αλλάξει 3-4 ομάδες, έχουμε υπάρξει και αντίπαλοι».

Γιαννης Χαλδαίος: «Όταν παίζαμε αντίπαλοι ο Παναγιώτης ήταν νέος, τώρα είναι πιο δύσκολος αντίπαλος. Δεν νομίζω ότι θα είχα τρελαθεί αν δεν έπαιζα μπάσκετ. Είναι στο χαρακτήρα του ανθρώπου. Έχω κάνει στίβο, κολύμπι… Μέσα από τον αθλητισμό βρίσκεις τη δύναμη να προχωρήσεις, να δυναμώνεις. Εγώ πρέπει να κάνω τα πάντα με το σώμα μου: Να οδηγήσω, να φάω, να περπατήσω, να πλύνω τα ρούχα μου. Για όλα χρησιμοποιώ τα χέρια μου. Αν αυτά δεν είναι σωστά γυμνασμένα, για να μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στην καθημερινότητα μου, δεν θα μπορούσα να είμαι τόσο δραστήριος, όπως είμαι τώρα».